Biologia

Wypróbuj za darmo!

3 Tematy | 3 Quizy

Składniki nieorganiczne

Quiz: Składniki nieorganiczne

Budowa komórki – Część 1

Quiz: Budowa komórki – Część 1

Informacje ogólne

1 Temat

Informacje ogólne

Wymagania maturalne

2 Tematy | 2 Quizy

Doświadczenia naukowe

Quiz: Doświadczenia naukowe

Analiza materiałów źródłowych

Quiz: Analiza materiałów źródłowych

4 Tematy | 4 Quizy

Składniki nieorganiczne

Quiz: Składniki nieorganiczne

Składniki organiczne – Część 1

Quiz: Składniki organiczne

Składniki organiczne – Część 2

Quiz: Składniki organiczne 2

Podsumowanie – chemizm życia

Quiz: Podsumowanie: chemizm życia

3 Tematy | 3 Quizy

Budowa komórki – Część 1

Quiz: Budowa komórki – Część 1

Budowa komórki – Część 2

Quiz: Budowa komórki 2

Podsumowanie – komórka

Quiz: Podsumowanie: komórka

Energia i metabolizm

6 Tematy | 6 Quizy

Szlaki oraz przenośniki energii

Quiz: Szlaki oraz przenośniki energii

Quiz: Fotosynteza

Pozyskiwanie energii – Część 1

Quiz: Pozyskiwanie energii 1

Pozyskiwanie energii – Część 2

Quiz: Pozyskiwanie energii 2

Podsumowanie – energia i metabolizm

Quiz: Podsumowanie: Energia i metabolizm

Podziały komórkowe

3 Tematy | 3 Quizy

Replikacja DNA, cykl komórkowy

Replikacja DNA, cykl komórkowy

Mitoza i mejoza

Quiz: Mitoza i mejoza

Podsumowanie – podziały komórkowe

Quiz: Podsumowanie: podziały komórkowe

Zasady klasyfikacji i sposoby identyfikacji organizmów

1 Temat | 1 Quiz

Klasyfikacja organizmów

Quiz: Klasyfikacja organizmów

Bakterie, grzyby, protisty

4 Tematy | 4 Quizy

Podsumowanie – bakterie, grzyby, protisty

Quiz: Podsumowanie: bakterie, grzyby, protisty

Różnorodność roślin

7 Tematy | 7 Quizy

Rośliny – Część 1

Quiz: Rośliny 1

Rośliny – Część 2

Quiz: Rośliny 2

Gospodarka wodna roślin

Quiz: Gospodarka wodna roślin

Odżywianie się roślin

Quiz: Odżywianie się roślin

Rozmnażanie się roślin

Quiz: Rozmnażanie się roślin

Wzrost i rozwój roślin

Quiz: Wzrost i rozwój roślin

Podsumowanie – różnorodność roślin

Quiz: Podsumowanie: różnorodność roślin

Funkcjonowanie zwierząt

22 Tematy | 22 Quizy

Różnorodność zwierząt

Quiz: Różnorodność zwierząt

Zasady budowy i funkcjonowania zwierząt

Quiz: Zasady budowy i funkcjonowania zwierząt

Odżywianie – Część 1

Quiz: Odżywianie 1

Odżywianie – Część 2

Quiz: Odżywianie 2

Odporność – Część 1

Quiz: Odporność 1

Odporność – Część 2

Quiz: Odporność 2

Wymiana gazowa – Część 1

Quiz: Wymiana gazowa 1

Wymiana gazowa – Część 2

Quiz: Wymiana gazowa 2

Quiz: Krążenie

Wydalanie i osmoregulacja

Quiz: Wydalanie i osmoregulacja

Regulacja hormonalna – Część 1

Quiz: Regulacja hormonalna

Regulacja hormonalna – Część 2

Quiz: Regulacja hormonalna 2

Regulacja nerwowa – Część 1

Quiz: Regulacja nerwowa

Regulacja nerwowa – Część 2

Quiz: Regulacja nerwowa 2

Ruch – Część 1

Ruch – Część 2

Pokrycie ciała i termoregulacja

Quiz: Pokrycie ciała i termoregulacja

Rozmnażanie i rozwój – Część 1

Quiz: Rozmnażanie i rozwój 1

Rozmnażanie i rozwój – Część 2

Quiz: Rozmnażanie i rozwój 2

Rozmnażanie i rozwój – Część 3

Quiz: Rozmnażanie i rozwój 3

1 od 2

1 Temat | 1 Quiz

8 Tematy | 8 Quizy

Ekspresja informacji genetycznej

Quiz: Ekspresja informacji genetycznej

Dziedziczenie cech – Część 1

Quiz: Dziedziczenie cech 1

Dziedziczenie cech – Część 2

Quiz: Dziedziczenie cech 2

Zmienność organizmów – Część 1

Quiz: Zmienność organizmów 1

Zmienność organizmów – Część 2

Quiz: Zmienność organizmów 2

Biotechnologia i inżynieria genetyczna – Część 1

Quiz: Biotechnologia i inżynieria genetyczna 1

Biotechnologia i inżynieria genetyczna – Część 2

Quiz: Biotechnologia i inżynieria genetyczna 2

Podsumowanie – informacja genetyczna

Quiz: Podsumowanie: informacja genetyczna

2 Tematy | 2 Quizy

Ewolucja – Część 1

Quiz: Ewolucja 1

Ewolucja – Część 2

Quiz: Ewolucja 2

4 Tematy | 4 Quizy

Ekologia organizmów i populacji

Ekologia organizmów i populacji

Ekologia ekosystemów

Quiz: Ekologia ekosystemów

Różnorodność biologiczna

Różnorodność biologiczna

Podsumowanie – ekologia

Quiz: Ekologia 1

Przykładowy egzamin maturalny

2 Tematy

Poprzedni rozdział

Składniki nieorganiczne

Biologia Wypróbuj za darmo! Składniki nieorganiczne

BETA

Ten układ i zadania są w wersji testowej. Wkrótce pełny kurs będzie zawierał je w dopracowanej formie.

Biologia – Składniki nieorganiczne

Składniki nieorganiczne

Woda, sole mineralne, makro- i mikroelementy, osmoza i turgor, buforowanie pH, termoregulacja, przewodnictwo jonów

📹 Lekcja wideo

Otwórz notatki (PDF)

📜 Notatki – Składniki nieorganiczne

1) Woda: dipol, wiązania wodorowe

• Cząsteczka polarna (dipol): O częściowo δ−, H częściowo δ+ → przyciąganie elektrostatyczne.
• Wiązania wodorowe między cząsteczkami → sieć oddziaływań odpowiedzialna za niezwykłe właściwości.
• Rozpuszczalnik dla związków polarnych/jonowych (sole, cukry, większość aminokwasów); słabo rozpuszcza substancje niepolarne (lipidy).

2) Właściwości wody (I)

• Wysokie ciepło właściwe → stabilizuje temperaturę organizmów i środowisk wodnych.
• Wysokie ciepło parowania → efektywne chłodzenie przez parowanie (pocenie, transpiracja).
• Kohezja i adhezja → transport kapilarny w ksylemie (słupy wody).

3) Właściwości wody (II)

• Anomalia gęstości (max 4°C) → lód unosi się, zamarzanie od powierzchni.
• Napięcie powierzchniowe → film powierzchniowy (wodne owady).
• Reaguje chemicznie (hydroliza, kondensacje) i jest substratem/produktem (fotosynteza, oddychanie).

4) Osmoza, turgor, plasmoliza

• Osmoza = dyfuzja wody przez błonę półprzepuszczalną z roztworu hipotonicznego do hipertonicznego.
• Komórka roślinna: hipotonicznie → turgor; hipertonicznie → plazmoliza; izotonicznie → brak zmian.
• Komórki zwierzęce: brak ściany → pęcznienie (hemoliza) w hipo-, kurczenie w hiper-.

5) Makroelementy (wybrane funkcje)

• Ca²⁺ – krzepnięcie krwi, sygnalizacja, ściana kom. roślin (pektynian wapnia).
• Mg²⁺ – składnik chlorofilu, kofaktor enzymów.
• K⁺ / Na⁺ – potencjał błonowy, przewodnictwo nerwowe, gospodarka wodna.
• PO₄³⁻ – ATP, kwasy nukleinowe, fosforylacje.
• S (SO₄²⁻) – aminokwasy siarkowe (cysteina, metionina), mostki disiarczkowe.

6) Mikroelementy (wybrane)

• Fe²⁺/Fe³⁺ – hem, cytochromy (transport elektronów).
• I⁻ – hormony tarczycy (T₃/T₄).
• Zn²⁺ – centrum katalityczne wielu enzymów.
• Cu²⁺ – oksydazy (np. oksydaza cytochromowa).
• Mn²⁺ – kompleks rozkładu wody w fotosyntezie (PSII).

7) Bufory i pH

• Bufor wodorowęglanowy: H₂CO₃ ⇌ H⁺ + HCO₃⁻ – stabilizacja pH krwi.
• Enzymy działają optymalnie w wąskim zakresie pH (np. pepsyna ~2, trypsyna ~8).
• Systemy buforowe w cytoplazmie i płynach ustrojowych (fosforanowy, białczanowy).

8) Jony, przewodnictwo i homeostaza

• Różnice stężeń jonów (Na⁺/K⁺/Cl⁻/Ca²⁺) → potencjały błonowe, przewodnictwo nerwowe, skurcz mięśni.
• Transport: dyfuzja prosta/ wspomagana, osmoza, pompa Na⁺/K⁺ (ATP-zależna).
• Utrzymanie homeostazy jonowej: nerki, skóra, układ oddechowy (oddech wpływa na pH przez CO₂).

🎯 Zadania interaktywne – Składniki nieorganiczne

1) Zaznacz właściwe stwierdzenia o wodzie:

a) Ma wysokie ciepło parowania, co umożliwia chłodzenie przez parowanie. b) Ma niskie ciepło właściwe, więc środowiska wodne szybko się nagrzewają. c) Jest dobrym rozpuszczalnikiem związków polarnych i jonowych. d) Ma minimalną gęstość w 4°C.

2) Dlaczego lód pływa po wodzie?

a) Bo ma większą gęstość niż woda. b) Bo ma mniejszą gęstość dzięki sieci wiązań wodorowych. c) Bo napięcie powierzchniowe unosi kryształ.

3) Komórka roślinna trafia do roztworu hipertonicznego. Co się stanie?

4) Uzupełnij: woda przemieszcza się osmotycznie z roztworu do .

do

5) Dobierz jon do funkcji (makro):

Ca²⁺ –

Mg²⁺ –

K⁺ –

6) Zaznacz poprawne pary (mikroelement → rola):

a) Fe – hemoglobina / cytochromy b) I – hormony tarczycy c) Zn – składnik chlorofilu d) Cu – oksydazy

7) Wskaż poprawne dokończenie: bufor wodorowęglanowy to układ…

a) H₂CO₃ / HCO₃⁻ b) HCl / Cl⁻ c) H₂O / OH⁻

8) Połącz enzym z przybliżonym optimum pH:

Pepsyna (żołądek) –

Trypsyna (jelito) –

9) Zaznacz, co nie wymaga energii ATP:

a) Dyfuzja prosta b) Dyfuzja wspomagana c) Pompa Na⁺/K⁺ d) Endocytoza

10) Które zjawisko umożliwia unoszenie się owadów na tafli wody?

11) Wybierz poprawne zdanie o Ca²⁺:

a) Nie uczestniczy w krzepnięciu krwi. b) Jest ważny w przekazywaniu sygnałów komórkowych. c) Nie wpływa na budowę ścian komórkowych roślin.

12) Który jon jest centralny w cząsteczce chlorofilu?

a) Fe²⁺ b) Mg²⁺ c) Ca²⁺

13) Co jest bezpośrednią przyczyną turgoru w komórkach roślinnych?

14) Uzupełnij termin (wybierz pasujący):

„Dyfuzja wody przez błonę” to:

„Stałe utrzymanie warunków wewnętrznych” to:

Quizy

Quiz: Składniki nieorganiczne

Poprzedni rozdział

Powrót do rozdziału

Zarządzaj zgodą

Aby zapewnić najlepsze doświadczenia, używamy technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji na urządzeniu. Wyrażenie zgody na te technologie umożliwi nam przetwarzanie danych, takich jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre funkcje i funkcjonalności.

Functional Functional Zawsze aktywne

The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.

Preferences Preferences

The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.

Statistics Statistics

The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.

Marketing Marketing

The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.

Zarządzaj opcjami Zarządzaj serwisami Zarządzaj {vendor_count} dostawcami Przeczytaj więcej o tych celach

View preferences

{title} {title} {title}

Główna
O nas
Sklep
e-Biblioteka
Webinary

Wypróbuj za darmo

Zaloguj się

Aby uzyskać dostęp do kursu, należy się zalogować!

Nazwa użytkownika lub adres e-mail

Hasło

Zapamiętaj mnie

Continue with Google

Nie pamiętasz hasła?

Zarejestruj się

Nie masz konta? Zarejestruj je!

Zarejestruj konto

Nazwa użytkownika

E-mail

Password:
Confirm Password:

Continue with Google

Potwierdzenie rejestracji zostanie wysłane pocztą elektroniczną.