Przedimki - Articles - edumatura.pl

📜 Notatki – Przedimki (Matura rozszerzona)

1) a / an – zasada wymowy + „pierwsze wspomnienie”

• a przed spółgłoskową wymową: a European country (/juː/), a one-off ticket (/w/), a university.
• an przed samogłoskową wymową: an hour (/aʊ/), an MP (/em piː/), an MRI, an umbrella.
• Wprowadzenie nowego bytu (pierwsze wspomnienie): I saw a dog. → The dog was friendly (kolejne odniesienie).
• Liczba pojedyncza policzalna wymaga determinatora: a cat / the cat / my cat / this cat (❌ *cat is sleeping ogólnie).
• Zawody/role: He is a doctor., She is an engineer.

EXAM TIP: Kieruj się dźwiękiem, nie literą (np. a university, a one-time fee, an MBA).

2) the – określoność, jedyność, superlatywy

Kiedy używamy the?

• Określoność/kontekst wspólny: Close the window. (wiadomo które)
• Jedyny/unikalny referent: the sun, the moon, the internet
• Superlatywy/porządkowe: the best, the most important, the first/second
• „the + rzeczownik l.poj.” = gatunek: The tiger is endangered. (= tygrysy)
• „the + of-phrase”: the top of the page, the end of the day, the capital of Poland

Kiedy NIE używamy the (zwykle zero)?

• Imiona/miasta/większość krajów: Anna, Warsaw, Spain (ale: the Netherlands, the UK)
• Języki/przedmioty: in English, study biology
• Posiłki ogólnie: have breakfast (ale: the breakfast we had = konkretny)
• Niepoliczalne w ogóle: Information is useful.

Kontrast: I like music (ogólnie) vs I like the music you played (konkretna).

3) Zero article – gdzie brak przedimka jest normą?

• Instytucje (funkcja, nie budynek): at school (uczeń), in prison (więzień), in hospital (pacjent). Budynek: at the school, in the hospital – gdy mówimy o miejscu jako obiekcie.
• Posiłki ogólnie: have breakfast/lunch/dinner
• Języki/przedmioty: speak English, study chemistry
• Uogólnienie w l.mn.: Cats are independent.
• Niepoliczalne w ogóle: Money is important., Advice is helpful.

EXAM TIP: Zero article ≠ „brak” z lenistwa. To świadomy wybór dla ogólności, funkcji lub niepoliczalności.

4) Geografia – „the” czy „zero”?

• Rzeki, morza, oceany, łańcuchy górskie, pustynie: the Nile, the Baltic, the Pacific, the Alps, the Sahara
• Jeziora, pojedyncze szczyty: Lake Geneva, Mount Everest (zero)
• Grupy wysp: the Canaries, ale pojedyncza wyspa: Sicily (zero)
• Państwa w l.mn./z „republic/kingdom/federation”: the Netherlands, the USA, the UK, the Czech Republic

5) Nazwy własne, organizacje, tytuły

• Firmy/marki/osoby: Apple, Google, John Smith (zero)
• Instytucje/organizacje: the BBC, the UN, the EU, the WHO
• Tytuł + nazwisko: President Biden (bez the); ale the president of Poland
• Instrumenty i rozrywka: play the piano, go to the cinema/the theatre

Uwaga: gazety zwykle z the: the Times, the Guardian.

6) Policzalność i określniki ilości

Niepoliczalne (bez l.mn.)

• advice, information, luggage, furniture, homework, progress, research
• Poprawnie: some information, a piece of advice, a piece of furniture
• ❌ an advice, informations, furnitures

Quantifiers

• many/few (policzalne l.mn.): many problems, few options
• much/little (niepoliczalne): much time, little money
• a few / a little (pozytywniejsze): a few chances, a little hope
• some/any: twierdzenia/ogólne vs pytania/przeczenia: some water, any advice?

EXAM PITFALL: news jest l.poj.: The news is shocking.

7) Czas i transport

• in the morning/afternoon/evening (z „the”), ale at night (zero)
• by bus/train/car/plane (zero), ale on the bus/train (konkretny środek)
• go to school/work/university (zero – funkcja), ale go to the school (do budynku)

8) Idiomy i stałe wyrażenia

• in the morning, at the weekend (BrE), on the weekend (AmE, częściej)
• on the whole, in the end (ostatecznie), at the end of (na końcu czegoś)
• go to the doctor (konkretny), ale go to hospital (BrE – jako pacjent)

9) Tricky cases, kontrasty, pułapki

• Meals + przymiotnik/określenie: We had a delicious dinner (konkretny opis), ale ogólnie: have dinner.
• Media: on TV (zero), ale on the radio (z „the”).
• School / university / prison / church – funkcja (zero) vs budynek (the).
• Generic singular: The whale is a mammal. / Whales are mammals. (obie formy akceptowalne na maturze)
• Nazwa gór/jezior: the Alps (łańcuch), ale Lake Baikal (zero).
• Taksonomia i dziedziny: Biology is fascinating. (zero), ale The biology of whales is complex. (konkretny dział/zakres)

EXAM STRATEGY: Zidentyfikuj poziom ogólności (ogólnie vs konkretnie), funkcję (instytucja vs budynek) i wymowę (a/an). Potem sprawdź wyjątki i kolokacje.

Język angielski rozszerzony

Przedimki – Articles

Przedimki (Articles)

📹 Lekcja wideo

📜 Notatki – Przedimki (Matura rozszerzona)

1) a / an – zasada wymowy + „pierwsze wspomnienie”

2) the – określoność, jedyność, superlatywy

3) Zero article – gdzie brak przedimka jest normą?

4) Geografia – „the” czy „zero”?

5) Nazwy własne, organizacje, tytuły

6) Policzalność i określniki ilości

7) Czas i transport

8) Idiomy i stałe wyrażenia

9) Tricky cases, kontrasty, pułapki

🎯 Zadania interaktywne – Przedimki

1) Wstaw a lub an (kieruj się wymową):

2) Pierwsze/wtórne wspomnienie:

3) Wybierz zdania z poprawnym zero article:

4) Zaznacz, gdzie musi być the:

5) Uzupełnij (the/zero):

6) Które zdania poprawnie wyrażają uogólnienie?

7) Instytucja (funkcja) vs budynek (konkretny):

8) Wybierz poprawną kolokację:

9) Uzupełnij poprawnie:

10) Wstaw „the” lub zero:

11) Wybierz poprawne zdanie:

12) Wstaw a/an zgodnie z wymową akronimu:

13) Uzupełnij (the/zero):

14) Wybierz poprawne użycie „the + adj” (grupa ludzi):

15) Uzupełnij poprawnie (such/quite/so + a):

16) Tytuły i nazwy własne – wybierz poprawne: